Iran wordt geconfronteerd met een catastrofale droogte, wat de regering ertoe aanzet een ambitieuze cloud-seeding-operatie te lanceren in een poging een mogelijke evacuatie van de hoofdstad Teheran te voorkomen. Hoewel het initiatief een drastische maatregel is, waarschuwen deskundigen dat de effectiviteit ervan beperkt is en dat de onderliggende oorzaken van de crisis veel dieper gaan dan atmosferische manipulatie.
De ernst van de droogte
De regenval in heel Iran ligt momenteel 85% onder het gemiddelde, waarbij Teheran dit jaar slechts 1 millimeter neerslag ontvangt. De reservoirs zijn kritiek laag, met een watercapaciteit van slechts 5% in 32 grote dammen, waarvan sommige al volledig zijn opgedroogd. De situatie heeft geleid tot een verminderde waterdruk, geplande boetes voor overmatig gebruik en de dreigende dreiging van massale evacuatie als de regenval in december niet verbetert.
Oorzaken: klimaatcrisis en wanbeheer
Hoewel de mondiale klimaatcrisis de droogte ongetwijfeld verergert, is slecht waterbeheer de belangrijkste oorzaak van Irans ‘waterfaillissement’. De regering heeft de landbouw uitgebreid naar dorre gebieden, waardoor de hulpbronnen uitgeput raken, en een half miljoen illegale waterputten, geboord door wanhopige boeren, putten grondwaterreserves uit. Deze niet-duurzame praktijk, in combinatie met de klimaatverandering, heeft een perfecte storm veroorzaakt.
Wat is Cloud Seeding?
Cloud Seeding, ontwikkeld in de jaren veertig, omvat het verspreiden van deeltjes – meestal zilverjodide – in wolken om neerslag te bevorderen. Deze deeltjes fungeren als condensatiekernen en bevorderen de vorming van ijskristallen die uiteindelijk als regen of sneeuw vallen. Hoewel sommige onderzoeken een toename van de neerslag met 5-15% suggereren onder optimale omstandigheden, blijft het bewijzen van directe causaliteit een uitdaging vanwege de natuurlijke weersvariabiliteit.
Iraanse Cloud Seeding-campagne
Iran is onlangs gestart met zijn eigen cloud-seeding-programma, waarbij zaaimiddelen van vrachtvliegtuigen, drones en ‘grondgeneratoren’ (rookovens) worden ingezet. Uit de eerste berichten blijkt dat in sommige gebieden de regenval lokaal toeneemt, onder meer rond het sneldrogende Urmiameer. Voor het aanvullen van grote reservoirs zijn echter wolken met een aanzienlijk vochtgehalte nodig, een schaars goed in het droge klimaat van Iran.
Beperkingen en realiteiten
Deskundigen benadrukken dat het onwaarschijnlijk is dat cloud seeding de droogte zal oplossen. Karen Howard, een wetenschapper bij het Amerikaanse Government Accountability Office, wijst erop dat de techniek veel moeilijker is tijdens droogtes als gevolg van atmosferische droogte. Zelfs met zaaien bevatten wolken mogelijk niet genoeg vocht om aanzienlijke neerslag te genereren.
Een marginaal voordeel
Armin Sorooshian van de Universiteit van Arizona suggereert dat cloud seeding “een paar druppels extra uit de bestaande weersystemen kan persen”, maar dat dit niet zal leiden tot extreme regenval of wijdverbreide verlichting van de droogte. Recente massa’s regenwolken die vanuit de Zwarte Zee zijn binnengeblazen, hebben zelfs overstromingen in West-Iran veroorzaakt, wat erop wijst dat natuurlijke weerpatronen een veel grotere rol spelen dan kunstmatige interventie.
Concluderend: hoewel het Iraanse cloud-seeding-programma misschien een marginaal voordeel biedt, is het geen duurzame oplossing voor de ernstige droogte van het land. De crisis vereist hervormingen op het gebied van het waterbeheer op de lange termijn, naast mondiale inspanningen om de klimaatverandering te verzachten.
