Een nieuwe studie heeft drie voorheen onbekende soorten boompadden (geslacht Nectophrynoides ) aan het licht gebracht in de Eastern Arc Mountains en de zuidelijke hooglanden van Tanzania. Deze opmerkelijke amfibieën hebben een zeldzaam kenmerk gemeen: ze brengen levende jongen (“paddenstoelen”) ter wereld die het typische kikkervisjesstadium omzeilen. Deze bevinding benadrukt de ongelooflijke diversiteit binnen deze unieke groep en roept belangrijke vragen over natuurbehoud op.
Levendbarende dieren zijn uitzonderlijk ongebruikelijk in de amfibieënwereld en worden door minder dan 1% van de kikker- en paddensoorten beoefend. Het geslacht Nectophrynoides stond al bekend om deze ongebruikelijke voortplantingsstrategie, maar nu beschikt het over een groter aantal van deze ‘levendbarende dieren’. Vóór deze ontdekking was het bekend dat slechts 17 van de ruim 7.000 kikker- en paddensoorten levende jongen voortbrachten, waarvan er 13 tot het geslacht Nectophrynoides behoorden. De nieuw geïdentificeerde soorten – Nectophrynoides saliensis, Nectophrynoides luhomeroensis en Nectophrynoides uhehe – verhogen beide totalen aanzienlijk.
Van klomp naar vier afzonderlijke soorten
Aanvankelijk dachten wetenschappers dat één enkele soort, Nectophrynoides viviparus, wijdverspreid was in het oostelijke Arc-gebergte en de zuidelijke hooglanden van Tanzania. Genetische analyse in combinatie met nauwgezet onderzoek van museumspecimens en vocalisaties onthulde echter dat er vier verschillende soorten in deze regio leefden.
“Sommige van deze exemplaren werden meer dan 120 jaar geleden verzameld”, zegt co-auteur Alice Petzold, een evolutiewetenschapper aan de Universiteit van Potsdam in Duitsland. “Ons museomics-werk kon precies onthullen tot welke populaties deze oude exemplaren behoorden, wat ons veel meer vertrouwen gaf voor toekomstig werk aan deze padden.”
Een reden tot bezorgdheid over natuurbehoud?
Terwijl N. viviparus voorheen als niet kwetsbaar of bedreigd werd beschouwd vanwege de veronderstelde brede verspreiding ervan, roept de ontdekking van deze kleinere, meer geografisch geïsoleerde soorten zorgen op over hun staat van instandhouding. Elke soort kan in zijn gefragmenteerde habitat met grotere bedreigingen te maken krijgen. Het verlies van een nauw verwante soort, Nectophrynoides asperginis, in 2009 na een dambouwproject en een uitbraak van schimmelziekten, herinnert ons op sterke wijze aan de kwetsbaarheid van deze ecosystemen.
Dringend behoefte aan verder onderzoek
“De bossen waarvan bekend is dat deze padden voorkomen, verdwijnen snel”, waarschuwde co-auteur John Lyakurwa, een bioloog aan de Universiteit van Dar es Salaam in Tanzania. Deze kwetsbare habitats worden bedreigd door zowel menselijke activiteiten als klimaatverandering. Toekomstig onderzoek zal zich richten op het beoordelen van de specifieke bedreigingen waarmee elke soort wordt geconfronteerd en het ontwikkelen van gerichte instandhoudingsstrategieën om deze te beschermen voordat het te laat is.
