W nowym badaniu zidentyfikowano trzy nieznane wcześniej gatunki ropuch drzewiastych (rodzaj Nectophrynoides ) występujące w górach Eastern Arch i na południowych wyżynach Tanzanii. Te niesamowite płazy mają rzadką cechę: rodzą żywe młode („ropuchy”), które omijają zwykłe stadium kijanki. Odkrycie to podkreśla niesamowitą różnorodność tej wyjątkowej grupy i rodzi ważne pytania dotyczące ochrony.
Żywotność jest niezwykle rzadka w świecie płazów; Korzysta z nich mniej niż 1% gatunków żab i ropuch. Rodzaj Nectophrynoides był już znany ze swojej niezwykłej strategii reprodukcyjnej, ale obecnie występuje w nim więcej gatunków żyworodnych. Przed tym odkryciem tylko 17 z ponad 7000 gatunków żab i ropuch rodziło żywe młode, a 13 należało do rodzaju Nectophrynoides. Nowe gatunki – Nectophrynoides saliensis, Nectophrynoides luhomeroensis i Nectophrynoides uhehe – znacznie zwiększają te liczby.
Od jednego gatunku do czterech oddzielnych gatunków
Naukowcy początkowo wierzyli, że jeden gatunek, Nectophrynoides viviparus, był rozmieszczony we wschodnich górach Arch i południowych wyżynach Tanzanii. Jednak analiza genetyczna połączona z dokładnym badaniem okazów muzealnych i sygnałów dźwiękowych pozwoliła zidentyfikować cztery różne gatunki żyjące w tym regionie.
„Niektóre z tych próbek pobrano ponad 120 lat temu” – stwierdziła współautorka badania Alice Petzولد, biolog ewolucyjny z Uniwersytetu w Poczdamie w Niemczech. „Nasza praca z materiałami muzealnymi pozwoliła nam określić, do jakich populacji należały te stare okazy, co daje nam znacznie większą pewność co do przyszłych badań tych ropuch”.
Powód do martwienia się o ochronę przyrody?
Wcześniej N. viviparus nie został uznany za narażony ani zagrożony ze względu na jego przypuszczalnie szerokie rozmieszczenie, jednak odkrycie tych mniejszych i izolowanych geograficznie gatunków budzi obawy co do ich stanu ochrony. Każdy gatunek może stawić czoła większej liczbie zagrożeń w swoim podzielonym zasięgu. Utrata bliskiego krewnego Nectophrynoides asperginis w 2009 r. w wyniku budowy tamy i wybuchu choroby grzybiczej stanowi wyraźne przypomnienie o kruchości tych ekosystemów.
Pilna potrzeba dalszych badań
„Lasy, w których żyją te ropuchy, znikają w szybkim tempie” – ostrzegł współautor badania John Liakurwa, biolog z Uniwersytetu Dar es Salaam w Tanzanii. Te delikatne siedliska są zagrożone zarówno przez działalność człowieka, jak i zmiany klimatyczne. Przyszłe badania będą skupiać się na ocenie konkretnych zagrożeń, na jakie stoi każdy gatunek, i opracowaniu ukierunkowanych strategii ochrony, zanim będzie za późno.
