Europa przeznaczyła na najbliższe trzy lata rekordowy budżet kosmiczny w wysokości 22,1 miliarda euro (25,63 miliarda dolarów) pomimo głębokich cięć w finansowaniu zaproponowanych przez administrację Trumpa dla NASA. Kraje członkowskie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) zatwierdziły zwiększenie budżetu na szczycie w Bremie w Niemczech, który odbył się w dniach 25–27 listopada, co stanowi wzrost o ponad 5 miliardów euro (5,8 miliarda dolarów) w porównaniu z poprzednim cyklem budżetowym.
Rosnące napięcia geopolityczne napędzają europejskie inwestycje
Wzrost finansowania odzwierciedla rosnące skupienie Europy na strategicznej autonomii w technologii kosmicznej w obliczu podwyższonych napięć geopolitycznych. Zmiana następuje, gdy przyszły kierunek NASA pozostaje niepewny, ponieważ proponowane cięcia w finansowaniu zagrażają kluczowej współpracy międzynarodowej.
Chociaż budżet ESA pozostaje mniejszy niż NASA, obecnie przekracza nawet zaproponowane przez administrację Trumpa 18,8 miliarda dolarów na 2026 rok, co samo w sobie stanowi 6 miliardów dolarów cięć z obecnego budżetu.
Priorytet – Samowystarczalność
Przywódcy ESA podkreślili potrzebę większej samowystarczalności, zwłaszcza w kluczowych obszarach, w których Europa pozostaje obecnie w tyle za rywalami, takimi jak SpaceX. Większość nowego budżetu – 4,439 miliarda euro (5,15 miliarda dolarów) – zostanie wydana na rozwój rakiet nośnych, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z poprzednim cyklem.
Inwestycja ta ma na celu zmniejszenie zależności od systemów zagranicznych i zapewnienie krajowych możliwości w zakresie startów kosmicznych i bezpiecznej komunikacji.
Finansowanie badań wraca do normy
W przeciwieństwie do proponowanych cięć w finansowaniu nauki w NASA, kraje członkowskie ESA zwiększyły swoje zaangażowanie w misje naukowe. Budżet naukowy wyniesie 3,787 mld euro (4,39 mld dolarów), czyli o 600 mln euro (696 mln dolarów) więcej niż w 2022 roku.
Dodatkowe 328 mln euro (380 mln dolarów) przeznaczono na program PRODEX, który wspiera innowacyjne eksperymenty i technologie naukowe. Dyrektor generalny ESA Josef Aschbacher nazwał to krytycznym sygnałem zaangażowania Europy w podstawowe badania naukowe.
Przygotowanie do niepewnej współpracy
ESA przygotowuje się na możliwe zakłócenia we wspólnych projektach z NASA, w tym misjach takich jak łazik ExoMars Rosalind Franklin, który już borykał się z niepowodzeniami ze względu na wydarzenia geopolityczne. Cięcia budżetowe zaproponowane przez administrację Trumpa mogą również wpłynąć na inne wspólne projekty, takie jak kosmiczna antena interferometru laserowego (LISA) i orbiter Venus EnVision.
ESA szacuje, że utrzymanie tych misji bez wkładu NASA może kosztować dodatkowe 900 milionów euro (1,043 miliarda dolarów) w ciągu dziesięciu lat.
Przyszłe misje i strategiczne zmiany przeznaczenia
Pomimo niepewności ESA realizuje ambitne plany, w tym proponowaną misję wylądowania na księżycu Saturna Enceladusie w celu poszukiwania życia pod jego lodową skorupą. Agencja bada również sposoby wykorzystania istniejących technologii, takich jak moduł serwisowy Orion, w wielozadaniowy holownik kosmiczny, jeśli NASA zakończy program Artemis w jego obecnej formie.
Ponadto ESA przystosuje orbiter Earth Return (pierwotnie przeznaczony do pobierania próbek z Marsa) do nowej misji orbitalnej Marsa o nazwie ZefERO, zaprojektowanej w celu badania geologii Marsa i pełniącej funkcję węzła przekaźnika komunikacyjnego.
Zwiększone inwestycje Europy w przestrzeń kosmiczną podkreślają jej determinację, by stać się bardziej samowystarczalnym i wpływowym graczem na globalnej scenie kosmicznej. Kontrast z cięciami budżetowymi proponowanymi przez NASA uwydatnia rozbieżne priorytety i strategiczne podejścia do eksploracji i rozwoju przestrzeni kosmicznej.
