Voor het eerst hebben wetenschappers met succes de sequentie van ribonucleïnezuur (RNA) uit wolharige mammoeten bepaald, waardoor eerdere aannames over de kwetsbaarheid en overleving van het molecuul over millennia worden doorbroken. Deze doorbraak opent een nieuw venster op de cellulaire processen van uitgestorven soorten en biedt inzichten die verder gaan dan wat oud DNA alleen kan bieden.
RNA: de boodschapper van het leven
RNA fungeert als intermediair tussen DNA- en eiwitproductie en draagt instructies van genen over aan cellulaire machines. In tegenstelling tot de dubbelstrengige stabiliteit van DNA, is RNA enkelstrengig, waardoor de bewaring ervan in oude monsters uitzonderlijk zeldzaam is. Deze instabiliteit bevat echter cruciale informatie: RNA onthult welke genen actief waren op het moment van overlijden, waardoor een momentopname ontstaat van de cellulaire functie in de laatste momenten van het leven.
Een doorbraak in paleogenomics
Het onderzoek, gepubliceerd in Cell, analyseerde goed bewaarde mammoetspecimens uit Siberië, die 10.000 tot 50.000 jaar oud zijn. Eén monster, een 39.000 jaar oude juveniel genaamd Yuka, leverde spectaculaire resultaten op. Dit is het oudste gesequenced RNA tot nu toe en overtreft eerdere records met een aanzienlijke marge.
Seks-, stress- en mobiele momentopnamen
De RNA-analyse bracht een verrassende ontdekking aan het licht: Yuka, waarvan eerder werd aangenomen dat hij een vrouw was op basis van fysieke kenmerken, is in werkelijkheid een man. Naast geslachtsidentificatie gaf het RNA een gedetailleerd inzicht in de spierfunctie van Yuka, waarbij indicatoren voor cellulaire stress werden onthuld. Deze markers suggereren dat de mammoet op zijn laatste momenten metabolische problemen ervoer.
Een gewelddadig einde?
Het team vond moleculair bewijs van stress in het spierweefsel van Yuka, wat eerdere bevindingen van klauwsporen van holenleeuwen en bijtsporen van kleinere roofdieren op het lichaam van de mammoet bevestigde. Of Yuka werd gedood door roofdieren of na de dood werd weggevaagd, blijft onbekend, maar het RNA biedt een kijkje in de cellulaire realiteit van zijn laatste momenten.
Een nieuw tijdperk in de oude genetica
Federico Sánchez Quinto, een paleogenomicus die niet bij het onderzoek betrokken was, noemde de bevindingen ‘een baanbrekende publicatie op het gebied van paleogenomica’. De studie bewijst dat het extraheren van RNA uit extreem oude exemplaren mogelijk is, waardoor een nieuw onderzoeksgebied voor andere wetenschappers wordt geopend. Het team heeft zelfs een routekaart opgesteld voor het succesvol terugvinden van oud RNA.
Het vermogen om RNA van uitgestorven soorten te analyseren biedt een detailniveau dat voorheen onbereikbaar was en biedt een uniek kijkje in de cellulaire processen van lang vervlogen leven. Deze doorbraak markeert een belangrijke stap voorwaarts in het begrijpen van de biologie van uitgestorven reuzen en belooft het veld van de oude genetica opnieuw vorm te geven
